Η λέξη «ακτιβίστρια» είναι λίγη για να περιγράψει τη ζωή και το έργο της Σουνίθα Κρίσναν, ίσως της πιο δυνατής φωνής ενάντια στη διακίνηση ανθρώπων για σεξουαλική εκμετάλλευση, που έχει γνωρίσει η σύγχρονη Ινδία. «Με ύψος μικρότερο από ένα μέτρο και σαράντα εκατοστά, η Σουνίθα Κρίσναν έγινε μια θρυλική μαχήτρια στον αγώνα ενάντια στο σεξ τράφικινγκ. Η οργάνωσή της, Prajwala, βοηθάει κάθε χρόνο πάνω από 1.500 γυναίκες να ξεφύγουν από την πορνεία και να ξεκινήσουν νέα επαγγέλματα, από ξυλουργοί μέχρι ηλεκτροσυγκολλήτριες».
Με αυτά περίπου τα λόγια το παγκόσμιο κοινό γνώρισε, πριν από δέκα χρόνια, την προσωπικότητα αυτής της σημαντικής γυναίκας, όπως την κατέγραψαν οι βραβευμένοι με Πούλιτζερ δημοσιογράφοι Νίκολας Κριστόφ και Σέριλ ΓουΝτουν στο μπεστ σελερ «Ηalf the Sky» (Το άλλο μισό του ουρανού), ένα παγκόσμιο οδοιπορικό που ταυτόχρονα είναι «κάλεσμα στα όπλα» για να σταματήσει αυτό που αποκαλούν «σύγχρονη γενοκτονία»: οι διακρίσεις ενάντια στις γυναίκες και τα παιδιά, η βία, η φτώχεια, ο αποκλεισμός, η σεξουαλική και εργασιακή σκλαβιά.
Όλα αυτά η 47χρονη γυναίκα τα έχει γνωρίσει από την εφηβεία της -όταν μόλις 15 χρόνων έπεσε θύμα ομαδικού βιασμού. Οχτώ άντρες τη βίασαν για να την εκδικηθούν επειδή δίδασκε στα παιδιά των «νταλίτ» -της κάστας των ανέγγιχτων, των φτωχότερων των φτωχών της Ινδίας.
Δεν το έβαλε κάτω. Συνέχισε πιο πεισμωμένη τον αγώνα ενάντια στην εκμετάλλευση των γυναικών και των παιδιών, ως συνιδρύτρια του Prajwala, του μεγαλύτερου δικτύου ξενώνων γυναικών και παιδιών θυμάτων τράφικινγκ στην Ινδία. Έχοντας δεχτεί συνολικά 17 επιθέσεις, μέχρι και απόπειρες δολοφονίας, παραμένει μάχιμη, δουλεύοντας ως «εθελόντρια πλήρους απασχόλησης».
Η Σουνίθα Κρίσναν είναι μία από τις ομιλήτριες στο 8ο Συνέδριο του Ιδρύματος Σταύρος Νιάρχος, που ξεκινά τη Δευτέρα, στο πλαίσιο του Summer Nostos Festival. Λίγες μέρες πριν βρεθεί στην Αθήνα, μίλησε στην «Εφ.Συν.» για το τράφικινγκ γυναικών και παιδιών, το έργο της Prajwala, ακόμα και για τη δική της τραυματική εμπειρία του βιασμού.
• Ποια είναι η κατάσταση με το τράφικινγκ στην Ινδία σήμερα;
Η διακίνηση παιδιών και γυναικών, για διαφορετικούς λόγους εκμετάλλευσης, είναι τεράστιο θέμα στην Ινδία, ακριβώς επειδή είμαστε μια τεράστια χώρα. Υπάρχουν διάφορα είδη τράφικινγκ: καταναγκαστική εργασία, πορνεία, για υπαίθρια θεάματα, για υιοθεσία, για οικιακή εργασία... Η πλέον διαδεδομένη και πιο φριχτή μορφή τράφικινγκ είναι η διακίνηση για σεξουαλική εκμετάλλευση και πορνεία. Μικρά παιδιά, οχτώ και εννέα ετών, πωλούνται σε μπορντέλα. Εγώ δουλεύω πάνω στην καταπολέμηση του τράφικινγκ με σκοπό την πορνεία. Κάθε χρόνο περίπου 20.000 παιδιά και γυναίκες πουλιούνται σαν σκλάβοι του σεξ. Συνολικά σε όλη την Ινδία μιλάμε για έναν αριθμό από δύο ώς τρία εκατομμύρια παιδιά και γυναίκες που ζουν σε συνθήκες δουλείας στη βιομηχανία του σεξ.
• Είναι ένας τρομαχτικός αριθμός. Τι βήματα γίνονται για την καταπολέμηση αυτού του εγκλήματος;
Εδώ και πολλά χρόνια ζητάμε να γίνει κάτι συνολικά για την καταπολέμηση του τράφικινγκ. Υπάρχουν επιμέρους νόμοι, αλλά είναι διάσπαρτοι και διαφέρουν από κρατίδιο σε κρατίδιο. Πέρυσι, κάναμε την πρώτη προσπάθεια για έναν ολοκληρωμένο νόμο, που θα συγκεντρώνει όλα τα θέματα περί τράφικινγκ σε ενιαίο πλαίσιο. Η δουλειά μας, όμως, στην Prajwala έχει ξεκινήσει εδώ και 14 χρόνια, σε συνεργασία με νομικές οργανώσεις. Την πρώτη φορά που συζητήθηκε στη Βουλή ήταν το 2014. Πήρε τρία χρόνια για να γραφτεί ο νόμος και να υπάρξει συναίνεση. Αλλά δεν έχει ακόμα εφαρμοστεί. Ψηφίστηκε από την Κατώτερη Βουλή (Βουλή των αντιπροσώπων, εκλέγεται απευθείας από το εκλογικό σώμα), αλλά δεν πέρασε από την Ανώτερη Βουλή (Βουλή των Κοινοτήτων, που εκλέγεται από τους αρχηγούς των κρατιδίων). Περιμένουμε να ψηφιστεί φέτος.
• Γιατί υπήρχαν τόσες αντιδράσεις;
Υπάρχουν κοινωνικές ομάδες που αντιδρούν στην ποινικοποίηση της πορνείας και επιδιώκουν την πλήρη νομιμοποίηση. Κυρίως τα σωματεία εργαζομένων στη βιομηχανία του σεξ, που θεωρούν ότι ο νόμος καταπολέμησης του τράφικινγκ θα πλήξει κυρίως τα ίδια τα πρόσωπα που εκδίδονται. Εγώ διαφωνώ, νομίζω ότι είναι θετικό βήμα κυρίως για αυτούς. Το σημαντικότερο είναι ότι για πρώτη φορά η κυβέρνηση της Ινδίας αναγνωρίζει ότι το τράφικινγκ είναι μορφή οργανωμένου εγκλήματος, ενώνοντας όλες τις διαθέσιμες δυνάμεις στην καταπολέμησή του, με ολοκληρωμένες προτάσεις.
Η Σουνίθα Κρίσναν στο κέντρο, με φιλοξενούμενες σε ξενώνα της Prajwala - της οργάνωσης που στηρίζει γυναίκες και παιδιά θύματα τράφικινγκ
• Το ζήτημα της πορνείας διχάζει το φεμινιστικό κίνημα και τις οργανώσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων παγκοσμίως. Εσείς τι λέτε γι’ αυτό;
Είμαι υπέρ της πλήρους κατάργησης της πορνείας και είμαι πολύ περήφανη γι’ αυτό. Η πορνεία είναι η μια από τις αρχαιότερες μορφές εμπορευματοποίησης του γυναικείου σώματος ως σεξουαλικού αντικειμένου. Ακόμα και στα δικά μας επίσημα κείμενα, της ινδικής παράδοσης, η πορνεία αντιμετωπίζεται ως «αναγκαίο κακό», κάτι που δεν θα σταματήσει ποτέ, απλώς μπορούν να μπουν κανόνες. Θεωρώ αυτή την αντίληψη βαθιά πατριαρχική, το να θεωρείς ότι το σώμα της γυναίκας πουλιέται και αγοράζεται στον δρόμο. Επίσης, από στενά πρακτική άποψη, ξέρω από πρώτο χέρι ότι η ίδια η πορνεία είναι εξαιρετικά καταστρεπτική για το σώμα.
Εχω δουλέψει με πάνω από 21.000 κορίτσια εδώ και 24 χρόνια. Αυτό που ξέρω, διασώζοντας και προσφέροντας ασφαλή στέγη σε κορίτσια που βρίσκονταν στην πορνεία, είναι ότι η συντριπτική πλειονότητα των γυναικών υποφέρει από κάποιο σεξουαλικά μεταδιδόμενο νόσημα, σχεδόν όλες έχουν κάποιας μορφής εξάρτηση από ουσίες ή κατάχρηση αλκοόλ, που το χρησιμοποιούν ως μέθοδο επιβίωσης.
Ολες υποφέρουν από κάποιας μορφής μετατραυματική αγχώδη διαταραχή και ψυχολογικά προβλήματα. Ούτε μία δεν λέει «ήμουν ευχαριστημένη με αυτό που έκανα και θα ήθελα και τα παιδιά μου να το κάνουν». Το δικαιολογούν ως κάτι προσωρινό, λένε «θα το κάνουμε ώς τα 25, το πολύ 30, όσο το σώμα μας αντέχει, όσο είμαστε επιθυμητές». Μόνο όμως όταν βρεθούν σε ένα ασφαλές μέρος, τότε καταλαβαίνουν ότι αυτό που τους συνέβαινε πριν ήταν εκμετάλλευση. Οταν βρίσκονται σε συνθήκες εκπόρνευσης, τις κάνουν να πιστεύουν ότι είναι το πιο λογικό πράγμα στον κόσμο, ότι δεν υπάρχει εναλλακτική.
• Πριν από λίγους μήνες υπήρξε ένα αμφιλεγόμενο άρθρο στην εφημερίδα Guardian, που κατηγορούσε την οργάνωσή σας, την Prajwala, ότι εξανάγκαζε τις κοπέλες να εργάζονται και τις έκλεινε στα καταφύγια χωρίς τη θέλησή τους. Τελικά η εφημερίδα υποχρεώθηκε να αποσύρει το άρθρο έπειτα από δική σας διαμαρτυρία. Τι συνέβη; Πρόκειται για κακή δημοσιογραφία ή κάτι άλλο;
Δεν μπορώ να δεχτώ τη δικαιολογία της κακής δημοσιογραφίας. Νομίζω ότι ήταν κάτι πέρα από αυτό, ένα υποβολιμαίο δημοσίευμα, που εξυπηρετούσε άλλα συμφέροντα. Αυτή είναι η προσωπική μου γνώμη. Οι πηγές πληροφόρησης του δημοσιογράφου ήταν μονόπλευρες, αποκλειστικά από την πλευρά των εργαζομένων στη βιομηχανία του σεξ.
Εμείς δεν του επιτρέψαμε την είσοδο στον ξενώνα, για την προστασία των ίδιων των θυμάτων. Οταν έγραψα στο μπλογκ μου την απάντηση, εξηγώντας πώς λειτουργεί το νομικό σύστημα της Ινδίας και γιατί λειτουργούμε με αυτό τον τρόπο, η Guardian απέσυρε το άρθρο, με επεξηγηματική δήλωση ότι προηγήθηκε εσωτερικός έλεγχος και συζήτηση.
• Εχετε πολύχρονη εμπειρία καταπολέμησης του τράφικινγκ στην Ινδία, μια υπο-ήπειρο που έχει σχεδόν τον διπλάσιο πληθυσμό από την Ευρώπη. Τι θα συμβουλεύατε τις ευρωπαϊκές αρχές, που ομολογούν ότι τα δίκτυα διακίνησης ανθρώπων για σεξουαλική εκμετάλλευση, ειδικά με θύματα παιδιά-πρόσφυγες, ανθούν κυρίως επειδή τα κέρδη είναι τεράστια;
Λέω ότι πρέπει να επικεντρωθούμε στη μείωση της ζήτησης γι’ αυτό το εγκληματικό εμπόριο.
• Δηλαδή είστε υπέρ των νόμων που ποινικοποιούν τους πελάτες της πορνείας;
Ναι, υποστηρίζω θερμά το σουηδικό μοντέλο, όχι μόνο για την Ευρώπη, αλλά για όλο τον κόσμο. Οσο υπάρχει ζήτηση, θα υπάρχει και προσφορά. Δεν είναι μόνο η ποινικοποίηση του πελάτη, είναι ένα ολόκληρο δίκτυο πρόληψης και επιμόρφωσης. Γιατί να πιστεύουμε ότι οι σεξουαλικές ορέξεις των αντρών είναι μια ανάγκη που δεν μπορούν να ελέγξουν, ότι πρέπει να την ικανοποιήσουν πάση θυσία, κακοποιώντας τις ζωές γυναικών και παιδιών;
Γιατί δεν μπορούμε να κάνουμε ένα μοντέλο πρόληψης, μέσω του εκπαιδευτικού συστήματος, που τα αγόρια και οι άντρες να συνειδητοποιούν ότι το να χρησιμοποιείς το σώμα μιας γυναίκας σαν αντικείμενο δεν είναι δείγμα αρρενωπότητας;
Η Σουνίθα Κρίσναν από τα 15 της χρόνια συμμετείχε σε καμπάνιες εγγραμματισμού των παιδιών της κοινότητας των «Νταλίτ», των πιο φτωχών και αποκλεισμένων της Ινδίας
• Εχετε δημοσιοποιήσει ότι στην εφηβική σας ηλικία πέσατε θύμα βιασμού και αυτός είναι ένας λόγος που στραφήκατε στην καταπολέμηση της σεξουαλικής βίας. Μπορείτε να μιλήσετε γι’ αυτό;
Δεν με πειράζει πια να μιλάω γι’ αυτό. Ναι, έπεσα θύμα βιασμού στα 15 μου χρόνια. Το ίδιο το περιστατικό δεν είναι κάτι που θέλω να θυμάμαι. Θυμάμαι όμως πολύ καλά τι συνέβη αμέσως μετά. Τον κοινωνικό αποκλεισμό που βίωσα, δεν με δέχονταν πουθενά στην κοινότητα. Με αντιμετώπιζαν σαν να έκανα η ίδια κάτι κακό. Στην Ινδία, η ενοχοποίηση των θυμάτων βιασμού είναι πολύ διαδεδομένη.
Σου λένε ότι, αν σε βιάσουν, «ατιμάζεσαι» ως γυναίκα. Λες και η αξιοπρέπεια και η τιμή βρίσκονται μόνο στο αιδοίο μας. Και όταν το παραβιάσουν, η τιμή μας τελειώνει. Γι’ αυτό η δουλειά μας είναι να δείξουμε στον κόσμο ότι το θύμα του βιασμού αξίζει τη συμπαράσταση και την αλληλεγγύη μας, όχι την απομόνωση και την περιφρόνηση.
Αντίθετα, αυτός που παραβιάζει τα σεξουαλικά δικαιώματα πρέπει να απομονωθεί, να ντραπεί. Γι’ αυτό και επικεντρώνω στη μείωση της ζήτησης. Αυτός που είναι από την πλευρά της «ζήτησης» είναι συνήθως άντρας. Αυτός που λέει «μπορώ να κάνω ό,τι θέλω με το σώμα της γυναίκας, να το αγοράσω, να το χρησιμοποιήσω, έχω εξουσία πάνω του». Οσο δεν καταπολεμάμε αυτή την αντίληψη, δεν κάνουμε τίποτα.
ΠΟΙΑ ΕΙΝΑΙ
Η Ινδή Sunitha Krishnan γεννήθηκε το 1972 στην Μπανκγαλόρ της Ινδίας και είναι μία από τις πιο γνωστές κοινωνικές ακτιβίστριες ενάντια στη διακίνηση προσώπων, υπέρμαχος της κατάργησης της σεξουαλικής δουλείας παγκοσμίως. Συνιδρύτρια της ΜΚΟ Prajwala από το 1996, υποστηρίζει τα θύματα σεξουαλικού τράφικινγκ με ένα δίκτυο ξενώνων στην πόλη Ιντεραμπάντ και άλλες επαρχίες της Ινδίας.
Σύμβουλος πολλών από τις κυβερνήσεις των Ομόσπονδων Πολιτειών της Ινδίας, διαδραματίζει σημαντικό ρόλο και σε εθνικό επίπεδο, στη Διυπουργική Επιτροπή, για την κατάρτιση ολοκληρωμένης νομοθεσίας για την εμπορία ανθρώπων. Εχει δεκάδες βραβεύσεις, ενώ το 2016 τιμήθηκε με το βραβείο Padma Shree, την τέταρτη υψηλότερη διάκριση που μπορεί να λάβει πολίτης της Ινδίας.
INFO: Η Σουνίθα Κρίσναν μιλάει τη Δευτέρα 24 Ιουνίου, στις 9.40 το πρωί, στο 8ο Συνέδριο του ΙΣΝ στο Κέντρο Πολιτισμού Ιδρύματος Σταύρος Νιάρχος.
Η είσοδος είναι ελεύθερη στο κοινό με προεγγραφή εδώ: https://afea.eventsair.com/8th-snf-2019/regsite/Site/Register
Περισσότερα: https://www.snfestival.org/synedrio-isn/
Πηγή / ΕΦ.ΣΥΝ /Αφροδίτη Τζιαντζή